Yıllara göre bakır fiyatları; global arz ve talep dengesi, döviz kuru, elektrik maliyetleri, küresel istikrar ve yenilenebilir enerji yatırımlarına bağlı olarak değişir. Bu noktada talebin artmasına neden olan elektrikli otomobil üretimi gibi etkenler fiyatların yükselmesine yol açar. Geri dönüşüm teknolojilerindeki olumlu gelişmeler ise rakamların gevşemesine neden olur.
Bakır, yüksek iletkenliği nedeniyle elektrik, elektronik ve telekomünikasyon gibi sektörlerde yaygın olarak kullanıldığı için fiyatları yakından takip edilir. Bu çerçevede yakın geçmişe bakıldığında Londra Metal Borsasındaki yıllara göre bakır fiyatları grafiğinin dalgalı bir seyir izlediği görülür.
Bakır Fiyatları Neden Değişir?
Bakır fiyatlarının yıllara göre değişmesinin arkasında arz-talep dinamikleri, küresel-bölgesel olaylar, döviz kuru, enerji maliyetleri ve ekonomik koşullar gibi nedenler vardır. Söz konusu nedenlere ilişkin detaylar ise aşağıdaki gibidir:
Arz ve Talep Dengesi
Emtia ücretlerini etkileyen unsurların başında üretim ve tüketim arasındaki denge yer alır. Bu çerçevede madenlerin verimliliği, üretim kesintileri, işçi grevleri ve doğal afetler üretimi azaltır ya da artırır. Artan üretimle arz yükselir ve rakamlarda gevşeme meydana gelir.
Enerji Maliyetleri
Rezervlerin işlenerek ham madde haline getirilmesi ya da hurdaların geri dönüştürülmesi sürecinde yoğun enerji kullanımı söz konusudur. Bu noktada petrol, doğalgaz ve elektrik gibi enerji kaynaklarının maliyetleri ilgili süreci de direkt olarak etkiler. Enerji maliyetlerinin keskin şekilde yükselmesi, emtia fiyatlarını artırır.
Küresel ve Jeopolitik Olaylar
Dünya bakır ihtiyacının büyük kısmını Peru ve Şili karşılar. İlgili ülkelerdeki istikrarsızlık, siyasi sorunlar ve işçi grevleri üretimi azaltır. Söz konusu durum da rakamlar üzerinde baskı oluşturur.
Küresel çapta Çin, ABD ve AB ülkeleri arasındaki siyasi ve ekonomik gerilimler yatırımların ertelenmesine neden olarak talebi düşürür. Gerilimlerin sonlanması ise yatırımların hızlanmasına yol açar. Meydana gelen olayların etkisine bağlı olarak yıllara göre bakır fiyatları değişir.
Teknolojik Gelişmeler
Teknolojide meydana gelen gelişmeler, bakır ihtiyacını değiştirdiği gibi üretiminin de etkilenmesine yol açar. Bu noktadaki temel konuların başında elektrikli otomobil ve yenilenebilir enerji projeleri gelir. Ayrıca geri dönüşüm teknolojilerindeki değişim de üretim maliyetlerini etkilediği için son derece önemlidir.
Elektrikli araç üretimi, ilgili metale olan ihtiyacı belirgin şekilde artırır. Artan talep ise rakamlar üzerinde baskı oluşturur. Yenilenebilir enerji projeleri de benzer etkiler gösterir. Bu çerçevede Çin tarafından kurulan güneş enerjisi santrallerinin söz konusu metale olan ihtiyacın ciddi şekilde artmasına yol açtığı bilinir.
Yıllara Göre Bakır Fiyatları
2000’li yıllarda tonu yaklaşık 1.500-2.000$ arasında söz konusu metal, Çin’in yatırım hamleleri nedeniyle değer kazanmaya başlamıştır. 2005 yılına geldiğinde ise Çin etkisi net olarak hissedilmiştir. Yıllara göre bakır fiyatları değişimi ile ilgili diğer detaylar şu şekildedir:
- 2006 yılından itibaren rakamlar 8.000$ seviyesine yaklaşmıştır. Tarihinin en yüksek seviyesine gelen rakamlar, 2008 yılında yaşanan küresel krizle birlikte düşüşe geçmiştir. Bununla birlikte talebin azalmasıyla bir anda tonu 3.000$ seviyelerine satılmaya başlamıştır.
- Küresel krizin etkileri 2009’un son çeyreğinde silinmiş ve yükseliş trendi yeniden etkisini göstermiştir. 2011’ e gelindiğinde rakamlar 10.000$ seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönem, tarihi zirve olarak kabul edilir.
- 2012 yılından itibaren yeniden düşüş trendi başlamış ve rakamlar 5.000$ ile 7.500$ arasında dalgalanmıştır. Dalgalanma, pandemi etkisiyle 2020 yılına kadar devam etmiştir.
2021 ile 2025 yılları arasında ise rakamlar 7.500$ ile 10.00 $ arasında değişiklik göstermiştir.
Sizin için hazırladığımız “İthal Hurda Fiyatları Ne Kadar? Ücretler Neye Göre Belirlenir?” başlıklı içeriğimiz de ilginizi çekebilir.